Jump to content

ياکوتي ژبه

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
ياکوتي ژبه
Саха тыла (کينډۍ:ISO 639 name sah)
саха тыла‎ (کينډۍ:ISO 639 name sah)
сахалыы‎ (کينډۍ:ISO 639 name sah) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
ټوليز مالومات
عمومي مالومات
ځانګړې وېشنيزه
سیمييزتوب د
ليکدود
ويونکو شمېر
۴۵۰٬۰۰۰[۳] (۲۰۱۰) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
د توکمپوهنې ژبې حالت
د ژبې کوډ
sah ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
اداري سیمه
هېواد
نور مالومات
کورډي‌نېشن
۶۲°۲۰′۵۹″شمال ۱۳۰°۵۲′۰۹″ختیځ / 62.3496°شمال 130.8691°ختيځ / 62.3496; 130.8691 ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
Map

(روسیه)|iso2=sah|iso3=sah|glotto=yaku1245|glottorefname=Yakut|map=SakhaDolganWorld.jpg|mapcaption=Locations of Sakha (dark blue) and Dolgan (blue)|notice=IPA}}

د یاکوتي ژبې جغرافیایي سلسله (تېره نیلي) او دولګان ژبه (نیلي)

یاکوتي ژبه یا سخا (په یاکوتي کې: Саха тыла، تلفظ: Sakha Tila) د تورکي ژبې د کورنۍ یوه ژبه ده چې د روسیې د فدراسیون په سایبریا سیمه کې د یاقوتستان(ياکوتيا) يا سخا جمهوريت کې د 363,000 ویونکو سره مشهوره ده. دا ژبه خورا له خطر سره مخ ده. [۶] [۷] [۸] [۹]

په یاکوتي ژبه کې د پور کلمې

[سمول]

په یاکوتي ژبه کې تر ۲۵۰۰ زیات منګولیايي کلمې او لږ شمېر فارسي او پښتو کلمې موندل شوي دي. د پارسي ژبې ځینې پورونه په سایبریا کې موندل شوي، د بېلګې په توګه، د فارسي ژبې خدا او چای د جنوبي سایبریا په تورکي ژبو لکه یاکوتي ژبه کې موندل کیږي چې البته د خدا کلمه بيا له پښتو ژبې د خاوند او خدای له نومونو څخه فارسي ژبې ته لېږدېدلې او اره ريښه يې پښتو ده. . [۱۰]

ډلبندي

[سمول]

ياکوتي د تورکي ژبو د کورنۍ د شمالي څانګو څخه یوه ژبه ده. په دې کورنۍ کې د شور ، تووان او دولګان ژبې هم شته.

وينګ

[سمول]
یاکوتي کنسوننټ غږونه
غبرګشونډيز غاښي لثوي کامي نرم کامي چاکنايي
چاودیدونکي p b t d c ɟ k g
خشومی m n ɲ ŋ
خارښت s x ɣ h
وهل ɾ
منځونه j، j̃
منځنی



</br> اړخ
l

سورونه

[سمول]
یاکوتي فونیمونه
لنډ اوږد دوه ګونی
تړل شوی خلاص تړل شوی خلاص
مخکی پراخه شونډې i e i: e: ie
ګرد شونډې y ø y: ø:
بیرته پراخه شونډې ɯ a ɯ: a: ɯa
شونډې وهل u o u: o: uo

سرچینې

[سمول]
  1. سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/sah.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ Малая советская энциклопедия, 1936—1947 (په روسي). {{cite journal}}: Missing or empty |title= (help)
  3. ذکر کېدنه: اېتنولوګ. Publisher: SIL International. اثر ژبه: انګليسي ژبه. ISSN: 1946-9675.
  4. "اېتنولوګ" (په انګليسي ژبه). SIL International. نه اخيستل شوی 10 مې 2019.{{cite web}}: سرچينه ساتل:ناپېژانده ژبه (link)
  5. "ScriptSource - Russian Federation". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.
  6. http://www.unesco.org/languages-atlas/index.php?hl=en&page=atlasmap#
  7. http://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/atlas-of-languages-in-danger/
  8. https://www.ethnologue.com/country/RU/languages
  9. https://www.britannica.com/place/Russia/Mixed-and-deciduous-forest#ref422354
  10. https://books.google.com/books?id=39XZDnOWUXsC&pg=PA245&lpg=PA245&dq=persian+words+in+yakut+language&source=bl&ots=TLlINu2Jf7&sig=Mngw6Jb6qYCB-BVOmC0wkaqFPQA&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjAvIGoqb_ZAhWFKFAKHfnEC8AQ6AEIXjAF#v=onepage&q=persian%20words%20in%20yakut%20language&f=false

انګلیسي ویکیپیډیا.